Już nie jesteś sam, czyli pozew zbiorowy w praktyce
Wzięliście udział w wypadku samochodowym np. z winy zarządcy drogi i jesteście osobami poszkodowanymi?
A może w waszej firmie doszło do zwolnień grupowych, które w rzeczywistości nie powinny mieć miejsca? Jeśli tak się stało, to możecie złożyć pozew zbiorowy.
Co to jest pozew zbiorowy?
Najprościej ujmując to możliwość wystąpienia o ochronę prawną przez co najmniej kilka osób, które zostały poszkodowane w identyczny sposób. Ważne jest, aby fakty, istota sporu oraz podstawa prawna były takie same. Takie rozwiązanie w znaczny sposób ułatwia i usprawnia dochodzenie swoich racji.
Instytucja pozwów zbiorowych jest znana od kilkuset lat i z powodzeniem funkcjonuje w wielu państwach. Początków tego rozwiązania upatruje się w średniowiecznej Wielkiej Brytanii. Ówczesne pozwy zbiorowe funkcjonowały jako możliwość wnoszenia wspólnej skargi przez różnorodne grupy zawodowe oraz osoby indywidualne. Można więc było wystąpić o naprawienie szkód dokonanych przez nieuczciwych kupców, urzędników kościelnych czy rządowych.
Z czasem pozwy zbiorowe zaczęły zanikać na rzecz indywidualnych odszkodowań. Do omawianego rozwiązania powrócono z powodzeniem w XVII wieku. Wtedy to Brytyjczycy stworzyli "Ustawę o Pokoju", w której dopuszczano możliwość wspólnego występowania przed Sądami Kanclerskimi. Ustawa nakładała jednak pewne obowiązki na powodów (osoby poszkodowane występujące o naprawianie szkód).
Chodziło m.in. o to, aby wszyscy stawili się w danym terminie na sali rozpraw. Musieli być również połączeni ze sobą powództwem. Okazało się jednak, że niekiedy ilość osób, która musiała się stawić w sądzie była tak duża, że musiano uznać ten przepis za martwy. Z tego też względu na sali rozpraw zaczęli pojawiać się reprezentanci czyli pełnomocnicy powodów. Mogli oni reprezentować zarówno osoby obecne, jak i nieobecne. Jeśli chodzi o pełnomocników strony przeciwnej (pozwanej), to musieli udowodnić, że odzwierciedlają interesy wszystkich oskarżonych (pozwanych), gdyż ewentualne wyroki były wiążące dla każdego pozwanego.
Rozwój pozwów zbiorowych nastąpił jednak nie w Wielkiej Brytanii, a w Stanach Zjednoczonych. Tam z pozwem zbiorowym może wystąpić:
- nieformalna grupa osób;
- fundacja, stowarzyszenie;
- organizacja rządowa lub pozarządowa;
- instytucja.
Co ciekawe, członkami grupy wnoszącej pozew mogą być również osoby anonimowe!
W ich przypadku istotne jest jednak to, aby mieścili się w szerokiej definicji grupy, której dotyczy konkretny pozew. Należy pamiętać o tym, że pozew zbiorowy w Stanach Zjednoczonych jest możliwy jedynie w przypadku, gdy niemożliwe jest osobiste stawiennictwo wszystkich powodów (osób wnoszących pozew) w jednym miejscu i czasie. Jeszcze ważniejszym warunkiem jest to, że musi istnieć wspólna podstawa prawna do wystąpienia w sądzie.
Współcześnie pozwy zbiorowe funkcjonują w prawodawstwie wielu krajów.
Poza wspomnianą już Anglią i Stanami Zjednoczonymi, warto też wymienić większość państw europejskich, Brazylię, Izrael, Kanadę, Australię czy Argentynę.
Kto tu kogo pozywa? Dla kogo przeznaczone są pozwy zbiorowe?
Przede wszystkim zbierają się osoby, którzy mają podobne doświadczenia z daną firmą, instytucją czy urzędem. Pozwy zbiorowe są bowiem przewidziane głównie dla osób, które samodzielnie nie podjęłyby się tego wyzwania, jakim jest dochodzenie swoich praw. Zwykle bowiem nie stać ich na indywidualne opłacenie ekspertyz wydanych przez biegłych, itp.
Pozwy zbiorowe to także doskonałe narzędzie w rękach tych wszystkich przedsiębiorców, który zostali oszukani przez nieuczciwych kontrahentów. Jeśli znajdą dziewięciu innych poszkodowanych, to wspólnie będzie im łatwiej walczyć o odszkodowanie i zwrot wszystkich należności.
Trzeba jednak pamiętać o tym, że pozew zbiorowy może złożyć co najmniej 10 osób, które zostały poszkodowane w tej samej sprawie (np. w wypadku samochodowym, przez koncern tytoniowy, firmę farmaceutyczną lub producenta żywności).
Zgodnie z procedurą każda z tych osób będzie zobowiązana do złożenia oświadczenia dotyczącego przystąpienia do grupy składającej pozew zbiorowy. Zgodnie z prawem oznacza to zastosowanie zasady opt-in, mówiącej o tym, że postępowanie grupowe obejmuje jedynie roszczenia tych ludzi, którzy się na to zgodzą (mówiąc dokładniej chodzi o tych, którzy wyrażą odpowiednią wolę). Oczywiście firmę może też pozwać osoba indywidualna lub ta, która wystąpiła z grupy składającej pozew zbiorowy.
Należy mieć świadomość, iż pozew zbiorowy musi spełniać pewne wymogi formalne. Przede wszystkim prawo nakłada przymus adwokacko-radcowski. Oznacza to, iż pozwy zbiorowe mogą złożyć jedynie adwokaci lub radcy. Sąd sprawdzi czy pozew kwalifikuje się do trafienia na wokandę. Jeśli uzna, że tak, to opublikuje ogłoszenie w prasie dotyczące wszczęcia postępowania. Tym samym da czas innym potencjalnym poszkodowanym na przystąpienie do pozwu zbiorowego.
Bardzo często zdarza się tak, że osoby uczestniczące w wypadku samochodowym lub też skarżące firmę farmaceutyczną pochodzą z różnych miejscowości. W takim przypadku grupa musi się porozumieć i samodzielnie wybrać sąd, do którego złoży pozwy zbiorowe. Trzeba przy tym pamiętać, że całą grupę reprezentuje jedna osoba. Na ogół jest to albo członek grupy, albo powiatowy/miejski rzecznik konsumentów. Jego zadaniem jest reprezentowanie wszystkich osób należących do grupy oraz wywalczenie jak największego odszkodowania. Należy je bowiem podzielić równo pomiędzy wszystkich skarżących. Sąd zasądza wszak jedną kwotę roszczenia, którą następnie dzieli się na identyczne części. Z tego też względu bardzo ważne jest, aby członkowie grupy zanim wystąpią z pozwem zbiorowym, najpierw doszli do porozumienia w kwestii wysokości roszczenia. Nikt bowiem nie może liczyć na przyznanie mu wyższego odszkodowania niż pozostałym osobom, o ile oczywiście zgodził się na pozew zbiorowy. Jeśli bowiem wystąpił z pozwem indywidualnym, to sąd będzie jego sprawę rozpatrywał zupełnie odrębnie.
Zapraszamy Was do dyskusji na temat pozwów zbiorowych i nadsyłania propozycji dotyczących pierwszych pozwów zbiorowych. Znając naszą rzeczywistość wiemy że takich spraw będzie niestety bardzo dużo. Polski konsument jest bowiem traktowany jak konsument drugiej kategorii, którego można bezkarnie oszukać. Jako przykład można podać firmy farmaceutyczne sprzedające lekarstwa drożej niż u naszych sąsiadów, producentów proszków do prania obniżających u nas zawartość środka piorącego, wszystkie reklamy wprowadzające w błąd, itp...
|
| | |
Pozew zbiorowy w skrócie
W Polsce instytucja pozwu zbiorowego jest nowością. Minie trochę czasu zanim do świadomości przeciętnego konsumenta dotrze informacja o możliwości sądowej walki z dużym koncernem i to w dodatku z szansami na wygraną. Umożliwi to wkrótce pozew zbiorowy.
Obecnie panuje bowiem przeświadczenie że z dużym koncernem, mającym sztab prawników, przeciętny Kowalski nie wygra. Instytucja pozwu zbiorowego może to zmienić, sprawić że być może nadal przeciętny Kowalski nie wygra w sądzie ze sztabem prawników nieuczciwego koncernu, ale ten sam Kowalski, razem z setkami innych, podobnie poszkodowanych Kowalskich ma już realne szanse na wygraną składając pozew zbiorowy.
Pozew zbiorowy bowiem umożliwia wspólne występowanie grupy osób, poszkodowanych w taki sam sposób. Wystarczy 10 osób i już można złożyć w sądzie pozew zbiorowy. A co najważniejsze to opłata za koszty sądowe dzieli się między wszystkich uczestników pozwu zbiorowego.
Bardzo dużym ułatwnieniem będzie tutaj internet i możliwość kontaktu osób poszkodowanych przez duże koncerny w podobnych sprawach. Wystarczy prosta strona w internecie gdzie osoby zainteresowane złożeniem pozwu zbiorowego będą mogły podyskutować w jednym miejscu.
Dużą rolę odegrają również pierwsze procesy wytoczone w ramach pozwów zbiorowych. To one ukształtują na kilka najbliższych lat pewien wzorzec postępowania, orzecznictwo oraz wysokość odszkodowań.
Być może dzięki instytucji pozwu zbiorowego i pierwszych skazujących wyrokach, niektóre koncerny zmienią politykę na bardziej przyjazna dla konsumenta. I to będzie główne zwycięstwo.
A kogo można pozwać?
Już pobieżna analiza wskazuje kilka obszarów w których można wystąpić w pozwem zbiorowym.
Banki stosujące często w umowach z klientami niedozwolone zapisy, które później zostają zakwestionowane pzed nadzór finansowy
Stalexport za pobieranie pełnych opłat za przejazd autostradą A-4 pomimo ciągłych remontów powodujących że przejazd autostradą kilkudziesięciu kilometrów, zajmuje czasami kilka godzin. Zresztą, w tej sprawie zapadł już jeden wyrok na korzyść kierowcy który postanowił nie zapłacić za przejazd.
Producentów komórek, aparatów fotograficznych i innych podobnych urządzeń. Za ciągłe zmiany wtyczek zasilaczy w każdym nowym modelu, ciągłe zmiany kształtu baterii tak aby poprzednie nie pasowały. Nie jest to w żaden sposób uzasadnione względami technicznymi a tylko chęcią zarobienia dodatkowo na konsumentach zmuszanych w ten sposób do kupowania ciągle nowych zasilaczy, bateri, kabli, itp...
Tutaj można polegać na pomocy Unii Europejskiej która już podjęła pewne kroki w tym kierunku i wymusiła na producentach aparatów komórkowych wspólny standard zasilania.
Producentów i sprzedawców komputerów i laptopów o utrudnianie zwrotu kosztów licencji systemu operacyjnego, jeżeli nabywca rezygnuje z jego instalacji.
Stacje benzynowe za wadliwe, oszukane paliwo, które niszczy silniki naszych pojazdów.
Możliwości jest niestety wiele, wystarczy tylko zastanowić się jak często duże koncerny utrudniają konsumentom życie, wymuszają dodatkowe opłaty czy zakupy niepotrzebnego nikomu oprogramowania, wprowadzają w błąd w reklamach, zatruwają nas żywnością dodając szkodliwe substancje, itp...
A więc walczmy, łączmy się w grupy, składajmy pozwy zbiorowe, brońmy się przed nieuczciwymi praktykami dużych koncernów.
Ustawodawca daje nam potężne narzędzie w postaci pozwu zbiorowego, a tylko od nas zależy jak z niego skorzystamy i czy dzięki niemu, uczynimy nasze życie trochę łatwiejsze.
|
